Bilim dünyası aradan yıllar geçtikçe yeni çalışma alanları yaratmakta ve bu da astronomi ile ilgilenen insanları heyecanlandırmaktadır. Astrojeoloji de, bilim dünyasının yarattığı, çok da eski olmayan yeni bir çalışma alanıdır. Astrojeoloji genelde uzay madenciliği ile karıştırılır ama farklı bir alandır.
Astrojeoloji nedir?
Astrojeoloji, güneş sistemimizde bulunan gök taşlarının, gezegenlerin, asteroidlerin ya da kuyruklu yıldızların yapılarını, oluşumlarını ve gelişimlerini inceler. Astrojeoloji’nin ilgi alanı, meteorların, gök taşlarının ve gözle görülemeyecek olan gök taşçıklarının jeolojisidir. Astrojeoloji kuramsal olduğu kadar pratik de bir alandır. Dünyamızın, gezegenlerin ve gök cisimlerinin jeolojisi anlamak üzere, bu alanda çalışan diğer tüm bilim dallarından etkilenir ve bilgi toplar.
Astrejeoloji uzmanları ne yapar?
- Ay yüzeyinin jeolojik haritasını çıkarmaya çalışırlar.
- Aydan toplanmış olan kayaç örneklerini inceler ve raporlarlar.
- Ayın içyapısını ve oluşumu boyunca geçirdiği süreçleri incelerler.
- Mars gibi, Venüs gibi daha henüz tam olarak incelenememiş gezegenlerden, uydular ve uzay araçları aracılığıyla alınmış olan fotoğrafları inceler, bu fotoğraf üzerinden bu gezegen ve gök cisimlerinin yüzeylerine dair bilgiler toplamaya çalışırlar.
Dünyadaki ilk Astrojeoloji Bilim Merkezi 1963 yılında ABD’de kurulmuştur. Bu merkezin kuruluş amacı, Apollo programına yardımcı olmak için ay yüzeyinin jeolojik bir haritasını çıkartmaktır. Bu merkez kurulduğundan bu yana, çevremizdeki gezegenler ve oluşum süreçleri ile ilgili jeolojik bilgiler edinildi. Bu bilgiler uzayda gerçekleştirecek görevlere yardımcı oldu. Astrojeoloji Bilim Merkezi, ay yüzeyinin jeolojik keşfi konusunda çok büyük rol oynamıştır ve astronotlar da bu bilgiler ışığında eğitilmiştir.
Astrojeoloji uzmanları bugüne dek neler başardı?
- Uzay haritacılığı ve yer bilimleri konusunda çığır açtılar. Yaptıkları araştırmalar aya yapılan yolculuk da dahil olmak üzere pek çok uzay yolculuğuna ışık tuttu.
- Elde edilen verilerle birlikte bilimsel ve kartografik analizler yaptılar ve bu analizleri işleyecek yazılım ve teknikler yarattılar.
- Uluslararası olarak kabul eden analiz ve veriler ürettiler.
- Haritalama standartları oluşturdular.
- Bugüne dek elde edilen tüm verileri arşivleyerek, sonraki görevler için bu bilgilerin paylaşılmasını ve dağıtımını gerçekleştirdiler ve hala da gerçekleştirmektedirler.
Astrojeoloji Bilim Merkezi ve NASA, yakın zamanda ayın yeryüzü şekillerini tüm ayrıntılarıyla gösteren bir harita çıkardı. Bu bilim dünyası için çok değerli bir gelişmeydi, çünkü aya yapılan yolculuklar da ya da ayın oluşum süreçleri ile ilgili çalışmalarda rehber olarak kullanılabilecek bir çalışma oldu.
Apollo görevi dünya için çok önemli bir görevdi. Çünkü Apollo görevi sırasında toplanan bilgiler, NASA ve Astrojeoloji Bilim Merkezinin beraber detaylandırdığı bu haritanın oluşmasına neden oldu. Görev sırasında edinilen bilgilerden haritanın yaratılması sürecinde de faydalanıldı. Aynı zamanda Japon Uzay Ajansı’nın yıllar önce yürüttüğü Kaguya görevinde eriştiği bilgiler, yine bu haritanın oluşturulmasına büyük katkı sağladı.
